Riskli gebelik, doğum
yapacak kişinin gerek hamilelik öncesi gerek de hamilelik sırasında çeşitli
sağlık sorunları geliştirmesi durumunda ortaya çıkar. Yine fetüsteki kromozomal
bozukluklar, yapısal anomaliler de gebeliğin riskli kabul edilmesine neden olur.
Perinatoloji; riskli gebelik açısından risk faktörü taşıyan hamilelerin
yakından takip edildiği, anne ve fetüs sağlığını değerlendirmek için ayrıntılı
testlerin yapıldığı kadın hastalıkları ve doğum alanıdır. Perinatoloji alanında
uzmanlaşmış kadın hastalıkları ve doğum doktorları, yüksek riskli gebeliklerin
yönetilmesi konusunda hizmet verir.
35 yaşından büyük gebelerde
gestasyonel diyabet, preeklampsi gibi komplikasyonların görülme ihtimali daha
fazladır. 17 yaşından küçük gebelerde ise anemi, cinsel yolla bulaşan hastalık,
erken doğum gibi sorunlara daha sık rastlanır. 17 yaşından küçük anne
adaylarında hem doğum öncesi hem de doğum sonrası takip ve bakımın da yetersiz
olma ihtimali daha yüksektir. Bu da gebeliğin riskli olmasının bir nedenidir.
Yüksek
riskli gebeliklerde annede bazı belirtiler ortaya çıkabilir. Ortaya çıkan bu
belirtiler, hayatı tehdit edebilecek ölçüde ciddi bir durumun zemininde
gelişebilir. Bu yüzden aşağıdaki belirtilerden bir ya da birkaçını gösteren
gebelerin vakit kaybetmeden doktora başvurması gerekir:
1.
Geçmeyen karın ağrısı
2.
Göğüs ağrısı
3.
Baş dönmesi, bayılma
4.
Aşırı yorgunluk
5.
Bebek hareketlerinin yavaşlaması ya da durması
6.
38 derece üstü ateş
7.
Kalp çarpıntısı
8.
Aşırı mide bulantısı, kusma
9.
Geçmeyen veya giderek kötüleşen baş ağrısı
10 Yüz ve uzuvlarda şişlik, kızarıklık, ağrı
11 Annenin kendine veya fetusa zarar verme gibi
düşüncelerin varlığı
12 Nefes darlığı
13 Vajinal kanama
Riskli
gebeliklerde anne ve bebek sağlığının korunması temel hedeftir. Bu sebeple de
riskli gebelik yaşayanların hamilelik boyunca perinatolog tarafından yakından
takip edilmesi gerekir. Perinatolog bu süreçte anne ve fetus sağlığını izlemek
için bu yöntemlerden faydalanabilir:
· Ayrıntılı Ultrason: Detaylı
ultrason, anne rahmindeki fetusun olası yapısal bozukluklar açısından
değerlendirilmesini sağlar. Yapısal anomalinin erken dönemde fark edilmesi ile
bu bozukluğun geri düzeltilmesi veya anomalinin daha da ilerlememesi
sağlanabilir.
·
Kan ve İdrar Tahlili: Annede
preeklampsi, diyabet, tiroid hastalıkları gibi riskli gebelik durumu
oluşturabilecek durumlar kan ve idrar tahlili ile tespit edilebilir.
·
Genetik Test: Fetusta
olası bir genetik sendromdan şüphelenildiğinde gerek fetustan gerek de
ebeveynlerden alınan örnekler ile genetik tarama yapılabilir.
·
NST: Fetusun
kalp atışlarını ve rahimdeki kasılmaları gösteren NST risk barındırmayan
gebeliklerde de kullanılan bir yöntemdir. Riskli gebeliklerde ise NST yöntemine
daha erken haftalarda başvurulur ve bu test daha sık yapılır.